 Szukaj |
| >NASZE STRONY |
 MAIN |
|
|
GRY FABULARNE |
|
|
GRY cRPG |
|
|
FANTASTYKA |
|
|
PROJEKTY |
|
|
|
|
Statystyki |
userzy w serwisie:
gości w serwisie: 0 |
|
|
|
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|
Wampir
Na początek zajmijmy się może samym słowem wampir. Słowo to wywodzi się najprawdopodobniej z języka węgierskiego. Pojęciu temu odpowiada łacińskie określenie strix (po polsku strzyga). W języku portugalskim słowo bruxsa oznacza skrzydlatą kobietę żywiącą się krwią dzieci. Do języka polskiego słowo wampir(wąpierz) weszło jako określenie na ciało ożywione przez złego czarownika lub ducha wychodzące nocą z grobu, aby wyssać krew ludzi by móc utrzymać się przy „życiu”, skazując tym samym innych na śmierć :). Słowo wampir jest także określeniem na gatunek nietoperzy, żyjący w Ameryce środkowej.
Wzmianki o wampirach przed połową XVIII wieku pojawiały się raczej rzadko. Jednak po opublikowanym w roku 1751 Dissertations sur les apparitions temat ten stał się bardzo popularny. Pochodzenie wampirów tłumaczyło się na dwa sposoby. Teoria pierwsza mówiła, że wampir to demon wstępujący w ciało zmarłego, druga zaś, że to dusza samego zmarłego, która pozostała w zwłokach po śmierci. Legendy o wampirach pochodzą z różnych stron świata, jednak najbardziej rozpowszechnione były na Węgrzech, w Albanii, Grecji oraz Polsce. Przyczyny powstawania tych legend i wierzeń tłumaczy się na wiele sposobów. Wiara w wampiry miała również podłoże historyczne.
Pierwszą prawdopodobną przyczyną wiary w wampiry jest istnienie pewnej kategorii osób psychicznie chorych. Osoby te „pragną ludzkiej krwi”. Zjawisko to zdarza się jednak bardzo rzadko, i nie powinno być mylone z zjadaniem ludzkich ciał, czy innymi przejawami kanibalizmu. Wampirów obawiano się jednak głównie z powodu obawy przed pochowaniem kogoś za życia. Takie przypadki zdarzały się niezwykle często z powodu słabo rozwiniętej medycyny. Nie rzadko, gdy ekshumowano groby, natrafiano na ciała położone w nienaturalnych pozycjach z wykrzywionymi twarzami, czy kawałkami paznokci powbijanymi w wieko trumny. Złodzieje okradający groby nie długo po pogrzebie, bardzo często natrafiali na tego typu sceny. Nierzadko również widywali oni w trumnach jeszcze żywych ludzi, którzy budzili się ze śpiączki w skutek szoku wywołanego nagłym spadkiem ilości tlenu. Ciekawą historię opisuje też Montague Summers w książce The Yampire in Europe. Otóż Pewien Chłop, wypił troszkę za dużo alkoholu, przemókł do suchej nitki i poszedł spać nie zadając sobie trudu rozebrania się. „Chwyciły go straszne konwulsje, a około godziny jedenastej zapadł w śpiączkę; oddech stał się niewyczuwalny, a ciało zaczęło stygnąć. [...] O ósmej rano następnego dnia zabrano go z domu, aby go pochować”. Droga na cmentarz była jednak bardzo wyboista. W skutek wstrząsów pijak został wyrwany z odrętwienia, i wszystko skończyło się dobrze. Ludzie obawiali się, że ci, którzy pochowani zostali za życia będą się na nich mścić.
Chęć zemsty budziła u ludzi przerażenie. Strach ten widoczny jest nawet dzisiaj w obrzędach Wszystkich Świętych i dniem zadusznym. Święta te mają związek z Samhainem- celtyckim władcą zmarłych. Powrót zmarłych na ziemię był niedopuszczalny, dlatego trzeba było błagać ich, aby tego nie czynili. Wierzono, że wampiry najczęściej odwiedzają w pierwszej kolejności swoje rodziny, a zwłaszcza żony, które nie dopełniły swego obowiązku i nie modliły się za nich. Niektórzy ludzie rozumieją sprawiedliwość w specyficzny sposób domagając się dla złoczyńców wiecznej kary. Wierzono zatem, że ktoś, kto za życia był przestępcom taki sam będzie i po śmierci. Karą dla niego będzie wieczne tułanie się po ziemi i czynienie zła. Aby temu zapobiec podejmowano najrozmaitsze środki. Ludziom, których podejrzewano o to, że po śmierci mogą być wampirami, odcinano głowy i układano je twarzą w dół między nogami. Serca przebijano im osikowym kołkiem, a grób zasypywano kamieniami. Takie groby napotyka się często jeszcze dziś, ale o tym później. O wampiryzm podejrzewano nie tylko złoczyńców. Wampirem mógł zostać każdy, na którym w chwili zgonu ciążyła klątwa lub przekleństwo, a także fałszywi świadkowie, wszyscy, których pochowano w sposób sprzeczny z nakazami religii (np. bez ostatniego namaszczenia), samobójcy, wilkołaki, a także - na Węgrzech - martwo urodzone dzieci z nieprawego łoża, których rodzice również byli bękartami. W krajach słowiańskich za potencjalnych wampirów uważano również tych, nad których zwłokami przeleciał ptak lub przeskoczył przez nie kot. Ślady tego wierzenia przetrwały do dziś jako zakaz przebywania zwierząt w pomieszczeniach, w których przechowywane są zwłoki. W Szkocji wierzono, że ciało samobójcy rozpada się w proch dopiero wtedy, gdy upłynie czas, który Bóg przewidział dla jego życia. O Możliwość zostania po śmierci wampirem podejrzewano też każdego, kto miał np. zrośnięte brwi lub zajęczą wargę. Za przyczynę wierzeń w wampiry uznaje się także istnienie pewnych zboczeń, których objawy podobne są do działań przypisywanych wampirom, na przykład nekrofagia (pożeranie zwłok), nekrosadyzm (okaleczanie zwłok w celu osiągnięcia zaspokojenia seksualnego) czy nekrofilię
Mówiąc o wampirach nie można zapomnieć o najpopularniejszym z nich – Drakuli. Drakula był władcą Transylwanii - obszaru w Karpatach należącego dziś do Rumunii. Znany był nie tylko jako dzielny wojownik, ale także jako bezwzględny morderca, który kazał nabijać swe ofiary na pal. Z tego powodu nazwano go Vlad Tepes (Vlad Palownik). Egzekucjom swych wrogów przyglądał się ze szczególnym upodobaniem i sam brał w nich udział. Czasami w takiej orgii krwi traciło życie 30 000 osób. Czyny Drakuli były tak okrutne, że został on uznany za pewny przykład wampira. Żądną krwi kobietą była Elżbieta Batory, żyjąca sto lat później pani siedmiu miast. Ona nie tylko piła krew, ale także kąpała się w niej. Gdy król wysłał oddział żołnierzy, aby zlikwidować to gniazdo morderstw, w okolicy zamku grafini znaleziono ponad 50 zwłok zmarłych młodych dziewcząt, których krew przeznaczona była do kąpieli dla władczyni.
Zajmijmy się teraz może polskimi wampirami. Dr Marek Florek z delegatury Służby Ochrony Zabytków w Sandomierzu bada od 1999 r. pozostałości cmentarzyska neolitycznego w Pawłowie koło Zawichostu. Wykopaliska pozwoliły ustalić, że ludność kultury pucharów lejkowatych (około 3200–2400 r. p.n.e.) wzniosła tam dwie monumentalne budowle kryjące groby. Specyficzna forma jednej z nich wskazywała, że była to raczej świątynia, a nie zwykły grobowiec. Jednak to nie świątynia okazała się największym zaskoczeniem, tylko niezwykłe groby związane prawdopodobnie z prehistorycznymi wierzeniami w „żywe trupy”. Znajdowano tam groby, w których ludzie pochowani byli w specyficzny sposób. Leżeli w pozycji wyprostowanej, na brzuchu, z rękoma zawiązanymi z tyły, z głowami zwróconymi w przeciwnych kierunkach lub odciętymi. Groby te znajdowały się tylko w jednej części cmentarza znacznie wyróżniającej się od reszty. Innym przykładem grobów wampirów w Polsce może być Las Stocki koło Kazimierza Dolnego, gdzie w 1949 roku odkryto grób kobiety. Kobieta miała skrępowane nogi i kołek wbity w serce. Doniesienia o podobnych grobach pochodzą z całej Polski.
A jak zabić wampira? Strach przed wampirami wzmogło chrześcijaństwo. Słowianie stosowali obrządek ciałopalny u wszystkich zmarłych. Po przyjęciu chrześcijaństwa zmuszeni byli zmienić kremację na pochówek w ziemi, co w sferze wierzeń stanowiło dla nich z pewnością nie lada problem. Dopóki zmarłych palono na stosie, ich ciała nie stanowiły dla żyjących żadnego zagrożenia. W momencie, gdy zmarłego chowano w całości, wyobraźnia podpowiadała, że może powstać jako upiór. Tak więc wampira, czyli zło można było zabić wszystkim, co kojarzyło się z chrześcijaństwem (dobrem). Wampiry panicznie bały się krzyży, wody święconej, kościoły omijały dużym łukiem (czy połowa mojej miejscowości to wampiry :) ). Przebijanie kołkiem czy obcinanie głowy traktowane były raczej jako formy zapobiegawcze. W niektórych regionach wierzono, że wszystkie istoty powołane do życia przez zło lub magię można zabić srebrem. Wampir jest istotą nocną, ale to, że ginął od promieni słonecznych nie ma uzasadnienia w żadnym wierzeniu.
Od pewnego czasu wampiry stały się tematem często podejmowanym przez pisarzy i twórców filmów. O wampirach pisał Goethe, Tołstoj, Byron, Theophile Gautier i Aleksander Dumas starszy. Książka Brama Stokera o Drakuli zapoczątkowała trwającą do dzisiaj epidemię wampirów. W 1931 roku pojawił się pierwszy film o Drakuli. Główną rolę grał w nim amerykański aktor Bela Lugosi. Później były kolejne filmy i sztuki teatralne - razem około 200. Brytyjski aktor Christopher Lee grał główne role w dziewięciu filmach o Drakuli. Filmowcy twierdzą, że Drakula jest najpopularniejszą postacią horrorów wszechczasów. Jeśli chodzi o nowsze filmy czy książki o wampirach to jest ich tyle, że ich policzenie było by bardzo trudne.
Istnieje jeszcze jedna legenda o pewnych istotach, która od razu kojarzy się z wampirami. Otóż w północnej Afryce wierzono w istoty wysysające energię życiową ludzi. Robiły to za pomocą Pięciu otworów – przyssawek na wewnętrznej stronie dłoni, których ułożenie przypominało literę V. Jeżeli już mowa o istotach podobnych do wampirów to wspomnę jeszcze o strzygach. Strzygi (w Polsce, bo np. w Grecji tym mianem określano wampiry) i ich męscy odpowiednicy strzygonie to istoty, które przyszły na świat s dwiema duszami, dwoma sercami i dobrze widocznym podwójnym szeregiem zębów. Strzyga za swego pierwszego życia jest nie groźna, ale gdy umiera to tylko jedna z jej dusz opuszcza ciało. Strzyga nadal pozostaje przy życiu i podobnie jak wampir żywi się krwią.
Można więc uznać, że głównym czynnikiem mającym wpływ na ukształtowanie się legend o wampirach był strach przed powrotem do życia mściwych zmarłych. Jednak ciekawe jest to, że mino iż wampiry uważane są przez wielu za typowo słowiańskie oraz związane z chrześcijaństwem, w Ameryce północnej można znaleźć „Groby wampirów” których pochodzenie szacuje się na długo przed dotarciem tam chrześcijaństwa.
White Wolf. |
komentarz[29] |  |
|
|
|
|
|
© 2000-2007 Elixir. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Designed by Kerm
Engine by Khazis Khull based on jPortal
|
|
|
