 Szukaj |
| >NASZE STRONY |
 MAIN |
|
|
GRY FABULARNE |
|
|
GRY cRPG |
|
|
FANTASTYKA |
|
|
PROJEKTY |
|
|
|
|
Statystyki |
userzy w serwisie:
gości w serwisie: 0 |
|
|
|
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|
Religie Australii
Czy wiesz co oznaczają pojęcie alczeringi, czego bogiem jest Rongo i kim byli tuhunga? Ja nie wiedziałem, ale ostatnio interesują mnie coraz bardziej religie różnych kultur. Postanowiłem, korzystając z internetu, przybliżyć Wam rdzenne religie Australii oraz Oceanii.
Podstawą do wszelkich rozważań jest zauważenie, że wyznawcy tych religii to dziś zaledwie 1% mieszkańców tego regionu. Ich liczbę szacuje się na około 2 miliony. Na wielu terenach te religie zostały całkowicie zapomniane, tylko na nielicznych wciąż można znaleźć ich wyznawców. Są dwie podstawowe przyczyny takiego stanu rzeczy. Pierwszą jest oczywiście to, że rdzenna ludność tych obszarów została w dużej części wymordowana. Całe plemiona, jak choćby tasmańczycy obecni dziś są tylko na kartach historii. Aborygeni australijscy stanowią zaś około 1% wszystkich obywateli swej ojczyzny, a w Nowej Zelandii tubylcy, jakimi są maorysi są zaledwie dziesiątą części ludności. Inaczej jest w Papui-Nowej Gwinei. Tam religie rodzime wyznawane są przez około 34% rdzennej ludności. Drugim powodem zaniku tych starych kultów jest duża liczba napływowej ludności, która przyniosła ze sobą własne wierzenia, przede wszystkim chrześcijaństwo, we wszystkich jego odmianach.
Znacząca większość religii rodzimych Australii i Oceanii opiera się na manaizmie, animizmie, kulcie przodków i totemizmie. Praktykowane są tak religie politeistyczne, jak również monoteistyczne.
Aborygeni
Niezwykle ważnym pojęciem w tej części artykułu będzie totemizm, zresztą bardzo interesujący, na którym opierają się wierzenia Aborygenów. Jest to wiara w istnienie pokrewieństwa między ludźmi i ich totemami (szczepowymi, klanowymi, rodzinnymi czy indywidualnymi), którymi mogą być zwierzęta, rośliny, jak również przedmioty lub zjawiska przyrody. W kulcie totemów bardzo ważne jest pojęcie alczeringi, czyli mitycznego, ahistorycznego czasu, w którym żyli bohaterowie i przodkowie, z którymi najczęściej związane są totemy. Ten święty czas, nazywany jest też epoką snu i zostaje wciąż "odnawiany" za pomocą różnego rodzaju rytuałów i sztuki sakralnej.
Sam termin określający owy czas jest używany przez tubylców również w znaczeniu "religia", a pochodzi z języka plemienia Aranda, które zamieszkuję środkową Australię. Ciekawą tradycją jest to, że zwierzę totemiczne można zabić wyłącznie podczas dorocznych obrzędów inticziumy, mających zapewnić rozmnażanie się tychże gatunków. Wydaje się to dziwnym zwyczajem: zabijać zwierzęta, wierząc, że to zaowocuję zwiększeniem się ich ilości... W obrzędzie uczestniczą tylko mężczyźni danego klanu, obrzęd kończy się często ucztą sakralną, w czasie której spożywa się mięso zwierzęcia będącego totemem.
Z totemizmem łączą się wierzenia i rytuały dotyczące różnych przedmiotów kultowych, mających istotny związek z mitycznymi przodkami. Jest to najczęściej płaski kamień lub kawałek drewna długości 10–50 cm, zdobiony rytem lub rysunkiem przedstawiającym sytuację mityczną. Przedmiot taki oznacza drugie "ja" posiadacza, skupia siłę osobnika żyjącego i jego totemicznego przodka.
Dużą rolę w wierzeniach Aborygenów odgrywa również magia, natomiast animizm ma niewielkie znaczenie. Ważne wydaje się to, że pojęcie bóstwa u tego ludu występuję jedynie w formie zalążkowej, gdy niezwykle ważną funkcję pełnią mity.
Mniejsze ludy Oceanii
Choć dziś wyznawcy manaizmu należą do rzadkości to jednak jeszcze 200 lat temu na terenie dzisiejszej Australii i Oceanii, był to najbardziej rozpowszechniony kult.
Obecnie jest to kult zapomniany i praktykowany. Gwoli ścisłości dodam, że manaizm jest to wiara w nadprzyrodzone siły, wypełniające całą rzeczywistość.
Na niektórych z licznych wysepek, wyznawana była z kolei idea Boga Najwyższego, którego imię znane mogło być tylko nielicznym, najwyższym kapłanom, a dla wyznawców była to tajemnica, ale także temat zakazany.
Pełniący zarazem funkcje czarowników, znachorów, proroków i strażników tajemnej wiedzy kapłani, zwani tuhunga, kierowali wszelkimi sprawami kultu. Byli oni podwładnymi i doradcami wodza i wykonywali jego polecenia, przedstawiając je wiernym jako rozkazy bogów. Istnieli także kapłani niższych stopni, którzy zajmowali się magią i wróżbiarstwem.
Aby ułatwić czytanie następnych fragmentów tekstu zamieszczam spis najczęściej spotykanych bogów, otaczanych czcią wśród ludów Oceanii:
Tangaroa (znany też pod zmodyfikowanymi imionami: Tangaloa, Tanatola, Kanaloa), był władcą wód i oceanu, a co za tym idzie patronem rybaków i żeglarzy, opiekunem ryb i królem morskich głębin. Prze niektórych był czczony, jako stwórcę Wszechświata i rodzaju ludzkiego.
Tane, brat Tangaroy, opiekował się lasami. Przypisywano mu stworzenie wielu pomniejszych bóstw oraz, co ważne, pierwszej kobiety. Tak jak Tangaroa był otaczany szczególną czcią. Na Hawajach czczono go jako boga Słońca, a jego małżonkę - Hinę uważano za władczynię Księżyca. Uważano, że kiedy przemierza nieboskłon, zsyła ludziom ciepło i światło. W niektórych regionach był patronem techniki i rzemiosła.
Rongo (nazywany również Lono lub Ro) - bóg pokoju i urodzaju, opiekował się rolnictwem i przynosił dobre plony. Wierzono, że dzięki niemu drzewa chlebowe i palmy kokosowe dostarczają trzy razy w roku obfitsze i smaczniejsze owoce.
Tu – bóstwo wojny i rzemiosła wojennego. Był najważniejszym z panteonu na Hawajach, gdzie otaczany był szczególną czcią.
Warte odnotowania jest istnienie Marae. Było to specjalne miejsce, gdzie był celebrowany kult na wyspach. Takie miejsca znajdowały się w każdej niemal wiosce. W nich to składano bogom ofiary, najczęściej z płodów rolnych, ryb i zwierząt, a w szczególnych wypadkach, by przebłagać bóstwo - z ludzi. W ludzkich ofiarach składani byli najczęściej jeńcy schwytani na wyprawach wojennych, lecz w przypadkach, gdy ich jednak nie starczało, wódz wyznaczał na ofiarę jednego z poddanych. Rytualnego zabicia dokonywał kapłan, który do odebrania życia używał maczugi. Teren marae otaczały kamienne lub drewniane posągi, przedstawiające bóstwa, mitologicznych bohaterów lub przodków wodza plemienia.
Podstawą wszystkich kultów religijnych praktykowanych na wyspach Oceanii, były mity kosmogoniczne. Według większości z nich, świat wyłonił się z bliżej nie określonego prabytu, zwanego: Po - pierwotna ciemność, Kore - chaos lub próżnia, bezbrzeżne morze, niezgłębiony ocean, a z nich rodziły się ciała niebieskie, Ziemia, inne byty, a także, co szczególnie ciekawe konkretyzacje pewnych pojęć abstrakcyjnych, stanów psychicznych i świadomości.
Na wyspach Melanezji najbardziej rozpowszechniona była wiara w mana, pojęcie Istoty Najwyższej nie odgrywało żadnej roli, rozpowszechniony był natomiast kult bóstw lokalnych, zwanych dema, swoistych herosów kulturowych, którym ludzie zawdzięczają wszystkie dobra kultury materialnej i duchowej. Ich imiona zachowały się w mitach i pieśniach. Duże znaczenie miał kult przodków (obrzędy z maskami), magia, totemizm i wiara w duchy zwane masalai, będące na ogół uosobieniem wrogich człowiekowi sił natury.
Na wyspach Polinezji również powszechna była wiara w mana i związany z nim system tabu. Bardzo rozbudowane były mity kosmogoniczne i etiologiczne, według których kosmos powstał z kore lub po za sprawą niestworzonej siły, często utożsamianej z bogiem Tangaroa. Dzieło stworzenia kontynuowali inni bogowie: Rangi (słońce), Papa (ziemia), ich syn — stworzyciel ludzi oraz heros kulturowy Maui. Inni najczęściej spotykani bogowie to: Rongo i Tu.
Kult bogów był ściśle związany z ważnym dla całej Polinezji kultem wodzów plemiennych, zarówno żyjących, jak i zmarłych, tworzących wraz z rodzinami arystokrację rodową. Za pomocą drobiazgowo sporządzanych i przekazywanych z pokolenia na pokolenie genealogii wywodzono wodzów plemiennych od konkretnych bóstw.
Kult wodzów przejawiał się również w sferze eschatologii: o ile dusza zwykłego śmiertelnika po jego śmierci umierała lub udawała się do ciemnej krainy Po, dusza wodza przenosiła się na rajską wyspę Hawaiki, będącą też siedzibą bogów. W kulcie religijnym obrzędy odprawiano z okazji zmian pór roku, ważnych okoliczności, jak na przykład narodziny dziecka, lub podejmowania doniosłych decyzji, na przykład budowa łodzi czy wypowiedzenie wojny.
Obrzędy odprawiano w świątyniach marae, będących otwartymi zagrodami otoczonymi kamieniami, z czworokątną piramidą ułożoną z kamieni, symbolizującą tron czczonego bóstwa. Centralną część obrzędów stanowiło składanie bogu ofiary z pierwszych płodów rolnych, pierwszego połowu ryb lub z jeńców wojennych. Podczas obrzędów często dochodziło do transu, ekstazy i opętania przez duchy, zjawisk typowych dla praktyk szamanistycznych (zobacz też: szamanizm).
Maorysi
Maorysi, rdzenna ludność Nowej Zelandii, pochodzenia polinezyjskiego, zasłynęła z wojowniczości i uzdolnień artystycznych. Rozpowszechniony był wśród nich tatuaż, który jest do dziś kultywowany. Każde plemię posiada własną legendę, historię o przybyciu do Nowej Zelandii. Przywieźli ze sobą wierzenia polinezyjskie, znane już na innych wyspach, z czasem jednak nabrały one bardziej autonomicznego charakteru. Najważniejsi bogowie to: Tane-mahuta, Tawhirimatea, Rongo-ma-tane, Uenuku, Tangaroa, są oni dziećmi Range ojca-nieba i Papa matki-ziemi.
Maorysi nie budują świątyń ani ołtarzy, w pewnych obrzędach wykorzystują specjalnie wydzielone miejsca. Na niektórych leśnych polanach maorysi umieszczają wielkie kamienie, a wieszczący używają ich do przywoływania bogów i składania ofiar. Kamień nie jest jednak sanktuarium, ani ołtarzem. Wyznacza on bowiem tylko miejsce, w którym odbywa się ceremonia. Bogiem o monoteistycznej tendencji jest u Maorysów Io. W jednym z maoryskich hymnów jest fragment: "Io wielki, Io wieczny, Io niezmienny, Io źródło wszelkiej świętości i tajemnej wiedzy".
W tym artykule nie znaleźliście oczywiście wszystkiego, co się da powiedzieć o rdzennych religiach Australii i Oceanii. Sama Nowa Gwinea zamieszkana jest przez około 800 różnych plemion papuaskich, z których każde wyznaje własną religię, posiada własną kulturę i język, nie da się więc ich wszystkich opisać w jednej, krótkiej pracy.
Dudek. |
komentarz[18] |  |
|
|
|
|
|
| Komentarze do "Religie Australii" |
|
|
|
|
|
|
© 2000-2007 Elixir. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Designed by Kerm
Engine by Khazis Khull based on jPortal
|
|
|
