 Szukaj |
| >NASZE STRONY |
 MAIN |
|
|
GRY FABULARNE |
|
|
GRY cRPG |
|
|
FANTASTYKA |
|
|
PROJEKTY |
|
|
|
|
Statystyki |
userzy w serwisie:
gości w serwisie: 0 |
|
|
|
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|
Mitologia i kultura Celtów
"Niewiele ludów starożytnej Europy wzbudziło tyle zainteresowania, sporów i kontrowersji naukowych, co Celtowie".
Tak zaczyna się wydana w 1979 roku książka "Mitologia Celtów " autorstwa Jerzego Gąssowskiego. Właśnie na jej podstawie zdecydowalem sie napisać ten artykuł.
To mój pierwszy art więc proszę bądźcie wyrozumiali ;).
W ciągu pięciu wieków przed naszą erą, Europę można było podzielić na trzy wielkie kręgi kulturowe : Na południu (strefa śródziemnomorska) kwitła kultura hellenistyczna, na wschodzie wśród olbrzymich obszarów Euroazji kultura scytyjska i wreszcie na zachodzie kultura celtycka.
Charakterystyczną cecha w społeczeństwie celtyckim było to, że kobietę traktowano w wielu sprawach na równi z meżczyzną. Zachowywala pewną niezależnośc od meżczyzny, także w małżeństwie. Małżenstwo było u Celtow jedynie rodzajem umowy, która jesli oboje małżonkowie sie na to zgodzą rozwiązana.
Ciekawie ma się też sprawa zarządzania majątkiem, jesli mężczyzna wniósł więcej - zarządzał wspólnym majątkiem ; jeśli oboje wnosili proporcjonalnie - razem zarządzali gospodarstwem ; wreszcie jeśli to kobieta miała większy wkład w budżet rodzinny mogła sama zarządzać dobrami rodziny (dobrze ze w tych czasach nie bylo salonów odnowy biologicznej).
Celtowie szanowali kobiety np. epopeja irlandzka z IX w. wspomina królową Mebd - wcieleśnienie potęgi i władzy. Jak opowiada dalej epopeja nie tylko jej mąż król Ailill, ale także liczni kochankowie doznawali "przyjaźni jej ud". W tych czasach jednak wcale nie działało to na niekorzyść królowej - wręcz przeciwnie.
Do najstarszych wierzeń celtyckich należą obrzędy związane z czczeniem Matki-Ziemi (przypomina mi się tutaj utwór Evanescene - Mother Earth), czyli po celtycku "mathair". Wierzononą w wiele matron (M-Z), ale wszystkie przedstawiano jako trzy niewiasty karmiące dzieci, lub trzymające róg obfitości.
Czasami matrona była też przedstawiana na koniu - ulubionym zwierzęciu Celtów.
Rosmeta to jedno z najstarszych celtyckich bóstw. Jej imie można by przetlumaczyć na "smer"- przypominać, widywać ; lub "smert" śmierć.
Była ona żoną boga imieniem Smertius uważanego za boga śmierci.
Obrzędy oddawania ofiar bóstwom śmierci byly straszne, oto jak je opisuje Strabon :
" [...] i szły za nimi wróżbitki, ktore przepowiadały przyszłość [...] szły boso, z mieczem w dłoni, przed więźniami. Po ozdobieniu ich wieńcami prowadziły ich do basenu, ktory mógł zawierać 20 amfor, tam wchodziły po schodkach, podnosiły każdego więźnia aż na brzeg basenu, podcinaly mu gardlo i według tego, jak ściekała krew - wrózyły. Inne kapłanki otwierały cialo i wróżyly z wnętrzności, oznajmiając zwycięstwo ich armii ".
Celtowie swoich bogów nazywali także od drzew np. Guiden, co znaczy Syn Lasu, czy Guerngnen - Syn Olchy. nietórzy bogowie (boginie) swoje imiona zawdzięczali rzeką, strumienią np. Seqana, była czczona w swiatyni u źródel rzeki Sekwany.
Swoim bóstwom Celtowie stawiali wiele pomników i pisali wiele pieśni np. poemat iryjski, który wychwala uroki Krainy Zaświatów nazywanej Wielkim Polem, lub Wielką Ziemią. Jest to pieśń boga Midera, który w poemacie "Zaloty do Etain" roztacza uroki boskiego świata zmarłych przed Etain po to aby ją uprowadzić (przytoczę tylko kilka zwrotek, bo cały poemat jest bardzo dłuuuugi).
"O, piękna ! - czy chcesz pójść
Tam, gdzie strun głos rozbrzmiewa,
Gdzie wieńczą pierwiosnki włos,
Ciała lśnią białe jak śnieg ?
Gdzie nie ma smutku ni trosk,
Gdzie ząb biały, czarne brwi,
Blask oka - jak kiedy bój,
Lica - kwiat naparstnicy.
Purpura zalewa kark,
I ptasim jajem biel ócz.
Chodziaż tak piękna jest Fal*
Wielkie Pola cudowniejsze
Choć tegie jest piwo w Fal
W Wielkiej Ziemi mocniejsze
Kraj ten powiadam cud !
Młodość w nim nie przemija.
Są tam słodkie strumienie,
Wino w nich płynie i miód.
Jurni mężowie bez wad,
Oddawać się im to nie grzech.
Gdy - kobieto - przybędziesz,
Ozdobisz złotem czoło ;
Wieprza dam - piwa i mleka,
Tam ze mną - o, piękna pójdź ! [...]
Fal* - Irlandia
Nie wspomniałem w tym artykule o królu Arturze, poniewaz myślę, że każdy go zna.
Źródło : "Mitologia Celtów" - Jerzy Gąssowski, wydawnictwa artystyczne i filmowe warszawa 1979.
Serdecznie zapraszam do lektury - świetna książka.
Muczik. |
komentarz[21] |  |
|
|
|
|
|
| Komentarze do "Mitologia i kultura Celtów" |
|
|
|
|
|
|
© 2000-2007 Elixir. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Designed by Kerm
Engine by Khazis Khull based on jPortal
|
|
|
