 Szukaj |
| >NASZE STRONY |
 MAIN |
|
|
GRY FABULARNE |
|
|
GRY cRPG |
|
|
FANTASTYKA |
|
|
PROJEKTY |
|
|
|
|
Statystyki |
userzy w serwisie:
gości w serwisie: 0 |
|
|
|
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|
Słownik Wikingów
Do napisania tego artykułu zachęcił mnie między innymi szwedzki death metalowy zespół- Amon Amarth. Ponieważ wiem, że inspirują się oni, przy pisaniu tekstów swoich piosenek, właśnie religią i mitologią Wikingów, postanowiłem dowiedzieć się czegoś więcej na ten temat, by wiedzieć o czym śpiewają. Poza tym od dawna uważałem, że Wikingowie, ich legendy i wierzenie są bardzo ciekawe. Tak więc piszę to także dla siebie. Nie ma tu zapewne wielu haseł, wiele z nich jest opisane skrótowo, ale na razie przedstawiam to co udało mi się znaleźć, a w przyszłości w miarę możliwości postaram się uzupełnić mój tekst. Hasła opracowałem na podstawie "Słownika mitów i tradycji kultury" W. Kopalińskiego.
Aegir- bóg morski, który wraz z małżonką Ran podejmował na podwodnych ucztach nie tylko topielców, ale i bogów. Miał 9 córek olbrzymek.
Andvari- karzeł, właściciel wielkiego skarbu złota. Loki zmusił go do oddania skarbu, nie pozwalając mu nawet na zatrzymanie jednego pierścienia, przy pomocy którego mógłby zgromadzić nowe bogactwa.
Asgard- niebiańska siedziba Azów, bogów skandynawskich, do której można się dostać tylko po moście utworzonym z tęczy. Jednym z najsłynniejszych pałaców Asgardu była Walhalla.
Ask- pierwszy człowiek stworzony z jesionu przez Odyna, Vili i Ve.
Azowie- panteon bogów skandynawskich, mieszkających w niebiańskim Asgardzie.
Baldur- syn Odyna, bóg słońca letniego i światła, ukochany przez bogów i ludzi, ale zagrożony śmiercią. Jego matka, Frigga, związała ślubem wszystkie rzeczy, że go nie skaleczą, przeoczyła jednak jemiołę. Loki skłonił ślepego boga Hodura, aby cisnął w Baldura gałęzią jemioły, co spowodowało jego śmierć. W innej legendzie Hodur rywalizuje z Baldurem o piękną Nannę, zdobywa miecz Miming, któremu nikt się nie oprze i zabija nim Baldura. Jego zgon wstrząsnął Azami i stał się zapowiedzią zmierzchu bogów.
Bifrost- tęczowy most między Asgardem- niebem, a Midgardem- ziemią. Kolory tęczy miały być odbiciem jego drogich kamieni. Jego strażnikiem był Hajmdal. Most miał się zawalić, gdy nastanie Ragnarok- upadek bogów.
Bragi- bóg poezji, wymowy i pieśni, syn Odyna i Friggi, mąż Iduny. Wyobrażany jako starzec z długą, siwą brodą. Wraz z Hermoderem przyjmował i witał w Walhalli wszystkich bohaterów poległych w boju.
Brunhilda- walkiria zaczarowana przez Odyna za nieposłuszeństwo i ocalona przez Sigurda.
Draupnir- złoty, magiczny pierścień wykuty przez gnomy Odynowi, mający tę właściwość, że w co dziewiątą noc wylatuje z niego osiem identycznych pierścieni.
Fenrir- potworny wilk Lokiego, brat Hela. Gdy ziewał, górna szczęka tykała nieba, dolna ziemi. Skuty łańcuchem Gleipnirem przez boga wojny Tyra, zrywa się z łańcucha w dzień walki z bogami, pożera Odyna, ale zostaje zabity przez Vidara.
Freja- skandynawska bogini miłości, płodności, urodzin i śmierci, córka Njorda i siostra Freyra, jedna z żon Odyna. Miała unosić się w powietrzu na skrzydłach sokoła, albo na wozie ciągniętym przez dwa koty. Jej zadziwiająca uroda sprawiła, że większość mitów o niej dotyczy prób porwania jej przez olbrzymów.
Freyr- skandynawski bóg płodności i pokoju, dawca deszczu, urodzaju i bogactwa, syn Njorda, mąż Gerdy, mityczny założyciel królewskiego rodu Szwecji, Inglingów. Wśród jego skarbów znajdowały się: magiczny okręt Skidbladnir, dający się składać jak namiot, Gullinbursti, złoty hełm z grzywą dzika i rumak Blodighofi(Krwawe kopyto).
Gleipnir- łańcuch, którym skuto wilka Fenrira, bardzo lekki, zrobiony przez karłów z hałasu czynionego przez stąpanie kota, z korzeni gór, mięśni niedźwiedzia, oddechu ryb, bród kobiecych i śliny ptaków. Gdy pęknie i uwolni wilka, bliski będzie koniec świata.
Hajmdal- jeden z Azów, bóstwo światła, strażnik nieba przy moście Bifrost.
Hel- córka Lokiego, królowa zmarłych i władczyni podziemnego kraju otoczonego rzeką, do którego wejścia strzegł pies Garm. Została tam wrzucona przez Odyna, mieszka zaś pod korzeniami świętego jesionu Igdrasil. Hel to także podziemny świat zmarłych.
Hermod- syn Odyna, poseł bogów, jeden z Azów. Podróżował bezskutecznie do Helu, kraju zmarłych, aby wyprowadzić stamtąd Baldura. Zabity przez swojego niewidomego brata Hodura. Wraz z Bragim Hermod przyjmował i witał w Walhalli bohaterów poległych na polu walki.
Hodur- bóg ciemności, zwany ślepym, starym bogiem, przeciwstawiany Baldurowi, bogu światła. Na rozkaz Lokiego Hodur zabił Baldura strzałą zrobioną z jemioły, za co Hodura zgładził z kolei Vali, strażnik sprawiedliwości.
Iduna- córka karła Svalda i żona Bragiego, była uosobieniem pory roku między marcem a wrześniem. Przechowywała w Asgardzie złote jabłka, które bogowie spożywali aby zachować wieczną młodość.
Igdrasil- "wielkie drzewo świata", wiecznie zielony jesion podtrzymujący wszechświat, wyrastający z ciała olbrzyma Imira. Konary jesionu obejmują Asgard, a korzenie Niflheim, Jotunheim i podziemny świat zmarłych.
Imir- według kosmogonii skandynawskiej z topniejących lodów Niflheimu wyłonił się olbrzym Imir, z którego lewej pachy wyrosła pierwsza para ludzi, a ze stóp Olbrzymowie Mrozu. Imira wykarmiła prakrowa Audhumla. Zwyczajem bydła lubiła lizać sól. Liżąc, słony lód morski oswobodziła z niego człowieka Buri, którego syn, Borr, poślubił Bestlę, córkę Imira i stał się ojcem Azów. Bogowie Odyn, Vili i Ve zabili Imira. Krew jego zalała świat, zabijając wszystkich Olbrzymów mrozu z wyjątkiem Bergelmira, który odpłynął łodzią i stał się protoplastą nowej rasy olbrzymów. Z trupa Imira trzej Azowie ukształtowali Midgard, świat ludzi. Z krwi jego uczynili morza i jeziora, z ciała ziemię, z kości góry, z zębów skały i kamienie. Z jego brwi zbudowali wał broniący Midgardu, z czaszki stworzyli sklepienie nieba, wsparte na czterech krańcach świata przez czterech karłów(Nordi, Surdi, Austri, Westri).
Jormungander- potworny wąż mitologii skandynawskiej, zrzucony przez Odyna do oceanu, gdzie rósł tak długo, aż otoczył swym cielskiem całą Ziemię i połknął własny ogon. Zwany też wężem Midgardu.
Loki- jeden z Azów, bóg zła i kłótni, szatan, który z olbrzymką Angrbodą spłodził trzy potwory: węża Midgardu, wilka Fenrira i Helę. Był przyczyną śmierci Baldura. Jedna z późniejszych legend przedstawia go jako przywódcę demonów walczących z bogami w śmiertelnych zapasach Ragnaroku.
Midgard- region pośredni między niebem i piekłem, siedziba ludzi. Ziemia połączona tęczą z niebem, siedzibą bogów.
Mimir- skandynawski bóg mądrości, wieszczek, olbrzym mieszkający w jaskini pod Igdrasilem, gdzie bije Źródło Mimira, w którym ukryta jest cała mądrość świata. Odyn ofiarował jedno oko za pozwolenie napicia się tej wody i dlatego został najmędrszym z bogów.
Mjollnir- straszliwy Młot boga Thora, którym bronił Asgardu przed wszystkimi wrogami. Jest to zarazem piorun i symbol falliczny. Ta podwójna natura symboliki Młota ujania się wyraźnie w opowieści o podróży Thora do Utgardu i o jego walce z Thrymem. Olbrzym Thrym ukradł Mjollnira i nie chciał go zwrócić, póki nie dostanie Frei za żonę. Nie znający snu strażnik Asgardu, bóg Heimdall, poradził, aby Thor przebrał się za Freję, osłonił się ślubnym welonem i wraz ze sprytnym Lokim, pojechał do Jotunheimu, pałacu olbrzymów, aby odzyskać bezcenną broń. Obaj przebrani bogowie zostali entuzjastycznie przyjęci przez olbrzymów, ale Thor omal się nie zdradził przy uczcie weselnej, zjadłszy nie tylko osiem łososi, ale i całego wołu. Loki pośpiesznie wyjaśnił, że "Freja" już od tygodnia nie mogła tknąć jedzenia z tęsknoty za Thrymem. Gdy Thryma zaskoczył nieco widok błyszczących oczu panny młodej, kiedy się schylił by ją pocałować, Loki szybko dodał, że Freja nie mogła również spać. Wreszcie, zgodnie ze zwyczajem, złożono Mjollnira na łonie narzeczonej, aby uświęcić akt małżeństwa. Wtedy Thor chwycił swój oręż i zabił Thryma oraz wszystkich gości weselnych.
Nanna- małżonka Baldura, która gdy ślepy bóg Hodur zabił jej męża, rzuciła się na stos pogrzebowy i spłonęła wraz ze szczątkami Baldura.
Nastrond- miejsce największej kaźni Niflheimu, wilgotna podziemna pieczara o ścianach ociekających wężowym jadem, gdzie mordercy i krzywoprzysięzcy cierpią wieczne męki.
Niflheim- skandynawskie piekło bogini Hel. W przeciwieństwie do Walhalli, gdzie przebywają padli w boju wojownicy, mieści ono zmarłych ze starości i chorób. W samym jego środku znajduje się źródło Hvergelmir, z którego wypływa dwanaście rzek. Także mglista, mroźna i ciemna kraina na dalekiej Północy, zamieszkała przez olbrzymów.
Njord- bóg wód, wiatrów, żeglarzy, a także urodzaju, płodności, bogactwa, opiekun myśliwych, główny bóg Wanów, ojciec Freyra i Frei.
Odyn- jeden z głównych bogów mitologii skandynawskiej, władca bogów skandynawskiego panteonu, bóg wojny i zwycięstwa, poległych w boju wojowników, poezji i mądrości, rolnictwa(zwłaszcza zasiewów), wielki mag i mistrz czarów. Stał się wszechmądrym, gdy napił się wody ze źródła Mimira, co okupił jednak stratą jednego oka. Przedstawiano go jako jednookiego(tym okiem jest słońce), potężnego starca w błękitnym płaszczu, w szerokim kapeluszu, który ocienia część twarzy i oko, dzierżącego kij. Był wynalazcą znaków runicznych i magii runicznej, a więc i patronem poetów. Poezję nazywano darem, wynalazkiem, zdobyczą i napojem Odyna. Jego ojcem był Bor, braćmi Vili i Ve, żoną Frigga, mieszkaniem Gladsheim, dworem jako boga wojny- Walhalla. Jego dwa czarne kruki to Huginn(myśl) i Muninn(pamięć), jego rumakiem Sleipnir, jego okręty to Skidbladnir i Naglfar, jego włócznia to niechybna Gungnir, jego pierścień to Draupnir, jego tron to Hlidskjalf, jego wilki to Geri i Freki. W dniu ostatecznej walki bogów zostanie pożarty przez wilka Fenrira.
Ragnarok- dzień wielkiej bitwy między bogami i potęgami zła, w której zginą obie walczące strony, a także Niebo i Ziemia. Przeżyją tylko Vidar i Vali, a Baldur i Hodur powrócą z krainy zmarłych. Powstanie z morza nowa Ziemia, zrodzi się nowy lepszy ład świata.
Skidbladnir- magiczny okręt Freyra zbudowany przez karły. Mógł pomieścić wszystkich bogów, a gdy został złożony, mieścił się w kieszeni.
Sleipnir- szary, ośmionogi rumak Odyna, galopujący z równą łatwością po lądzie i po morzu, symbol wiatru, mogącego dąć z ośmiu stron świata.
Thor- jeden z głównych bogów mitologii skandynawskiej, pierworodny syn Odyna, bóg piorunów, zbrojny w Młot- Mjollnir, Pas i Żelazne Rękawice, opiekun domu i rodziny, urodzajów i trzody, małżonek chłopki Sif, reprezentującej Ziemię.
Tyr- skandynawski bóg wojny, prawa, sprawiedliwości, opiekun ćwiczeń atletycznych, choć jednoręki. Drugą rękę odgryzł mu wilk Fenrir, któremu Tyr włożył ją do paszczy jako zastaw. Składano mu ofiary w ludziach.
Utgard- inaczej Jotunheim, jeden z Dziewięciu Światów, ojczyzna olbrzymów, znajdująca się na najdalszych północnych krańcach wszechświata, dokąd sięga jednak jeden z korzeni jesionu Igdrasil. Kraj ten odwiedził bóg Thor, któremu towarzyszył Loki i służący Thjalfi. Przyjął ich król olbrzymów Utgardar-loki, popatrzył z lekceważeniem na ich mizerne kształty i wezwał do współzawodnictwa. Naprzód Loki stanął do zawodów z niejakim Logim o to, kto więcej zje. Choć Loki jadł szybko, to Logi jeszcze szybciej, zjadł również kości i niecki. Potem Thjalfi ścigał się z Hugim, ale został pokonany. Thor spróbował wypić jednym haustem podany mu róg z winem, ale po trzech olbrzymich pociągnięciach upił tylko odrobinę. Wtedy Utgardar-loki zaproponował, aby Thor podniósł jego kota. Ale Thor, wytężywszy wszystkie siły, podniósł zaledwie jego łapę. Wreszcie król zaprosił Thora do zapasów z jego macochą-staruszką. Ona rzuciła Thora na kolana i byłaby go przewróciła, gdyby król nie przerwał walki. Nazajutrz, po wspaniałym przyjęciu, król odprowadził gości do bramy i tam wyjaśnił, że ich oszukał, bo przeciwnikiem Lokiego był Ogień(logi), Thjalfiego- myśl(hugi), Thor zaś usiłował wypić morze. Kot, którego próbował podnieść, był wężem Midgardu w przebraniu, a starucha, z którą się daremnie zmagał, była to starość(elli). Oburzony tym podstępem Thor wzniósł swój młot, ale król zniknął wraz z pałacem, a podróżni znaleźli się sami w lesie.
Vali- najmłodszy syn Odyna, strażnik sprawiedliwości, jeden z nielicznych, którzy mają przeżyć zmierzch bogów, czyli Ragnarok.
Vidar- bóg milczenia.
Volund- cudowny kowal, jeden z trzech braci, którzy poślubili trzy Walkirie. Po siedmiu latach porzuciły ich. Bracia Volunda udali się na poszukiwanie żon, on zaś pozostał w swej kuźni w Wolfdales, gdzie pracował i bogacił się. Król Nidud zaskoczył go we śnie, okulawił, zabrał mu miecz i pierścień i osadził na wyspie Saevarstod. Gdy potajemnie odwiedzili Volunda dwaj synowie króla, zabił ich, pogrzebał, głowy oprawił w srebro, z oczu uczynił klejnoty, a z zębów naszyjniki. Głowy posłał Nidudowi, oczy królowej, a zęby królewnie, która, zaciekawiona, odwiedziła go. Wówczas Volund pozbawił ją dziewictwa i wołając, że jest pomszczony, przyprawił sobie wykute przez siebie skrzydła, wzniósł się w powietrze i zniknął.
Walhalla- najwspanialszy pałac w Asgardzie o 450 wrotach, przez które 800 ludzi mogło wejść w jednym rzędzie, raj wojowników, gdzie Odyn ucztował z poległymi bohaterami, sprowadzonymi tu z pola bitwy przez Walkirie, jadł z nimi pieczeń z dzika, popijał miodem i mlekiem udojonym z kozy Heidrun. Rycerze spędzali czas na ćwiczeniach wojennych, a rany, jakie sobie nawzajem zadawali, znikały gdy zasiadali do uczty.
Walkirie- straszliwe, zbrojne dziewice, jeżdżące konno po polach bitew lub unoszące się nad nimi jako drapieżne ptaki, zwiastujące śmierć wojownikom, którym dane jest polec, wybierające spośród nich bohaterów, których odprowadzały Odynowi do Walhalli, gdzie im usługiwały w czasie uczt. Najbardziej znanymi Walkiriami były: piękna Brunhilda, Hildr, Hlokk i Gudr, których imiona znaczą walkę, oraz Herfjoturr- "Okowy wojny". Przedstawiano je jako skandynawskie mojry tkające losy ludzkie w krwawych jelitach i jako wiedźmy topiące pola bitew we krwi, albo płynące łodzią po oceanie krwi, w krwawej ulewie.
Wanowie- bogowie skandynawscy mieszkający w Noatunie, związani z płodnością, naturą i wegetacją. Najważniejszym z nich był Njord.
Źródło: "Słownik mitów i tradycji kultury"- Władysław Kopaliński, Państwowy Instytut Wydawniczy
Boromir. |
komentarz[10] |  |
|
|
|
|
|
| Komentarze do "Słownik Wikingów" |
|
|
|
|
|
|
© 2000-2007 Elixir. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Designed by Kerm
Engine by Khazis Khull based on jPortal
|
|
|
